Hartfalen

Wat is het?

Hartfalen is een chronische hartaandoening waarbij de mechanische functie van het hart verstoord is. Het hart faalt met andere woorden in zijn functie en is algemeen verzwakt. Het gevolg hiervan is dat er te weinig bloed in het lichaam wordt gepompt om aan de noden van de spieren en organen te voldoen (zuurstof en voedingsstoffen).

Er zijn drie soorten types hartfalen:

1. HFrEF (reduced): Hartfalen met duidelijk gedaalde pompfunctie en ejectiefractie (<40%). 
2. HFmEF (mid range): Hartfalen met licht gedaalde pompfunctie en ejectiefractie (40 – 49%).  
3. HpmEF (preserved): Hartfalen met bewaarde pompfunctie en ejectiefractie (>50%). 

De types kunnen apart of gecombineerd voorkomen in de kleine of grote bloedsomloop:

Linkerhartfalen: kleine bloedsomloop (hart/longen): De linkerkant van het hart werkt niet naar behoren. Het bloed keert terug naar de longen en de bloedvaten zijn overbelast. Hierdoor ontstaat een vochtophoping in de longen (longoedeem). Hierdoor krijgt u een prikkelhoest en heeft u last van kortademigheid.

Rechterhartfalen: grote bloedsomloop (hart/lichaam): De rechterkant van het hart werkt niet naar behoren. Het bloed keert terug naar de organen, weefsels en spieren. Hierdoor ontstaat een vochtophoping in uw voeten, benen of buik.

Wat zijn de symptomen?

• Aanhoudende vermoeidheid
• Kortademigheid (vnl. bij inspanning)
• Onrustig slapen
• Vaak plassen gedurende de nacht
• Opgezette enkels en benen
• Koude handen en voeten
• Hartritmestoornissen
• Verminderde eetlust gepaard met gewichtstoename
• Opgeblazen gevoel
• Moeilijke stoelgang
• Vergeetachtigheid en daling van concentratievermogen
• Prikkelhoest (voornamelijk bij liggende positie) met schuimig slijm
• Slaapproblemen (door moeilijke ademhaling)

De ernst van de klachten hangt af van de ernst en positie van het falen. Let wel: het is niet omdat u één van de bovenstaande klachten heeft dat u aan hartfalen lijdt.

Wat is de oorzaak?

Hartfalen is een overkoepelende term voor de verzwakte pompfunctie van het hart en kan dus erg veel verschillende oorzaken hebben:

• Hypertensie of hoge bloeddruk
• Cardiomyopathie of hartspierziekte
• Hartritmestoornissen
• Coronair lijden
• Aangeboren hartafwijkingen
• Kleplijden

Risicofactoren

• Roken
• Alcohol- en druggebruik
• Non-actieve levensstijl
• Overgewicht
• Diabetes
• Eetgewoonten (vetten en zout)
• Leeftijd

Hoe lossen we het op?

Wanneer de klachten ernstig zijn, is dringende medische hulp noodzakelijk. Bel bij aanhoudende, drukkende pijn in de borst (gepaard met zweten, misselijkheid, braken…) of ernstige benauwdheidsklachten (gepaard met prikkelhoest of piepende ademhaling) direct uw huisarts of 112.

Hartfalen is een chronische aandoening en kan dus wel behandeld worden, maar niet genezen. In sommige gevallen – wanneer hartfalen optreedt als complicatie bij kransslagaderlijden of kleplijden – kan een operatie wel soelaas bieden. De behandeling van hartfalen is tweeledig: er wordt ingezet op de verbetering van de levenskwaliteit enerzijds en op de verlenging van de levensverwachting anderzijds. Naast een medicamenteuze behandeling is er vaak ook een ommezwaai van het dagelijks leven nodig (meer bewegen, stoppen met roken, niet te veel vet eten…).